سازمانی و خودکارآمدی مدیران مدارس متوسطه شهرستان اسکو در سال تحصیلی 96-95

دانلود پایان نامه بررسی رابطه بین تاب‌آوری سازمانی و خودکارآمدی مدیران مدارس متوسطه

پایان نامه, پروژه, رشته علوم سیاسی, رشته مدیریت, روانشناسی و علوم تربیتی, علوم انسانی, کارشناسی ارشد

چکیده:هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه بین تاب‌آوری سازمانی و خودکارآمدی مدیران مدارس متوسطه شهرستان سبزوار در سال تحصیلی ۹۳-۹۲ بود. برای دستیابی به این هدف، از یک جامعه به تعداد ۱۱۵ نفر، نمونه‌ای شامل ۸۹ نفر از مدیران مدارس متوسطه به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند .به منظور گردآوری اطلاعات مورد نیاز، از مقیاس تاب‌آوری کانر و دیویدسون(۲۰۰۳) و خودکارآمدی شوارتزر و جروسالم(۱۹۹۵) استفاده گردید. برای تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون و روش آماری t مستقل استفاده شد.نتایج نشان داد، تاب‌آوری پیش‌بینی کننده مثبت و معنادار خود کارآمدی است. دیگر نتایج پژوهش نشان داد بین مؤلفه‌های شایستگی سازمانی، تحمل عواطف منفی، معنویت و روابط ایمن با خودکارآمدی رابطه معناداری وجود ندارد. اما بین مؤلفه مهارگری و خودکارآمدی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین یافته‌های پژوهش بیانگر این است که در میزان خودکارآمدی و تاب‌آوری مدیران به لحاظ جنسیت و سطح تحصیلات و مدارس شهر و روستا تفاوت معناداری وجود ندارد. اما در میزان خودکارآمدی و تاب‌آوری به لحاظ سابقه‌کاری تفاوت معناداری وجود دارد.

مقدمه

امروزه آموزش و پرورش همگانی به عنوان یکی از ارکان توسعه پایدار شناخته شده است و هر کشوری درجهان، بخش بزرگی از درآمد ملی خود را برای گسترش و بهبود کارآیی آن اختصاص می‌دهد. در واقع آموزش و پرورش رکن اساسی جوامع انسانی محسوب می‌شود (محمدی، ۱۳۸۶، ص۳۹).شناسایی عوامل مؤثر در بهبود کارکرد این نهاد، پیدا کردن نقاط قوت و ضعف آن و ایجاد تغییرات مفید با توجه به نیازهای جامعه، از ضروریات است. به سخن دیگر یکی از عوامل زیر بنایی علمی و توسعه در جامعه، نهادهای مربوط به آموزش و پرورش آن جامعه می‌باشد که بعنوان نهادی سرنوشت ساز، پرورش نیروی انسانی را به عهده دارد(محمدی، ۱۳۸۶، ص۴۱).یکی از عوامل مؤثر در بهبود کارکرد این نهاد توجه به تاب‌آوری مدیران مدارس می‌باشد. تاب‌آوری برحسب صلاحیت شخصی، تحمل استرس، پذیرش تغییر و باور تأثیرات شهودی تعریف می‌شود(کانر و دیویدسون، ۲۰۰۳، ص۷۷). همچنین تاب‌آوری را می‌توان به صورت توانایی بیرون آمدن از شرایط سخت یا تعدیل تعریف نمود. در واقع تاب‌آوری ظرفیت افراد برای سالم ماندن و مقاومت و تحمل در شرایط سخت و پرخطر است که فرد نه تنها بر آن شرایط فائق می‌آید بلکه در طی آن و یا با وجود آن شرایط قوی‌تر می‌گردد(مؤمنی، ۱۳۸۸، ص۲۹). لوتار[۱](۲۰۰۶ به نقل از رحیمیان، ۱۳۸۷، ص۶۳)بیان می‌کند که تاب‌آوری نوعی حالت تعمیم در افراد است که براساس آن قادرند در رویارویی با ناکامی‌ها، مصیبت‌ها، تعارضات زندگی وحتی رویدادهای مثبت یا پیشرفت و مسئولیت بیش‌تر به تلاش افزون‌تر ادامه داده و برای دستیابی به موفقیت بیش تر، از پا ننشینند.

بیان مسئله

آموزش و پرورش به عنوان اساس و زیر بنای توسعه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هر جامعه است. از آن جایی که بخش قابل توجهی از فعالیت‌های آموزش و پرورش در مدارس صورت می‌گیرد مدارس به عنوان یک نظام اجتماعی حساس و مهم، از جایگاه خاصی برخوردار هستند. مدارس در صورتی خواهند توانست وظیفه خطیری را که به دوش آن‌ها است به نحو احسن انجام دهند که سازمان‌های سالم و پویایی باشند(شریعت مداری، ۱۳۸۸، ص۱۲۰).روشن است نبودن جایگاه آموزش و پرورش در میان جامعه، دخالت نظریات وسلیقه‌های متفاوت در امور آموزش و پرورش (اعمال سلیقه‌ای) و کمبود بودجه مالی در تامین هزینه‌های جاری آموزشی، باعث شده که مدیران آموزشی به عنوان یکی از آسیب پذیرترین اقشار در برابر فشارها قلمداد شوند. فشارهای محیط‌های آموزشی به خصوص فشارهای روانی مدیران نه تنها بر خود مدیر، بلکه بر کل کارکرد نظام آموزشی تأثیر می‌گذارد؛ لذا نمی‌توان سلامت مدیر و بازده مدارس را از یکدیگر جدا دانست. در نتیجه لازم است نسبت به شناخت فشارهای این گروه در قالب حفظ و نگه داری منابع انسانی درحیطه مدیریت منابع انسانی توجه شود و محیطی فراهم آید که مدیران با میل و رغبت بیش‌تر و آسایش خاطر، جهت نیل به اهداف سازمانی حداکثر توان خود را بکار برند(ایمانی و بنیاب، ۱۳۸۹، ص۲).جانسون[۱] (۲۰۰۴، ص۳۵) نیز بیان می‌کند که با افزایش روز افزون مسئولیت مدارس و پیچیده‌تر شدن محیط، از مدیران انتظار می‌رود که فعالیت هایشان را در سطحی بسیار گسترده‌تر از قبل به انجام برسانند.از طرفی اهمیت فزاینده اصلاح نظام‌های آموزشی و بهبود عملکرد مدارس، برای دست اندرکاران نظام تعلیم و تربیت موجب گردیده، به مدیران مدارس به عنوان پیشتاز تلاش‌های تغییر و بازسازی توجه خاصی شود. صاحب نظران بر این باورند که آن چه مدیران انجام می‌دهند پی آمد مستقیم نحوه تفکر آنان و نتیجه آن چیزی است که درباره‌اش می‌اندیشند(مک کورمیک[۲]، ۲۰۰۱، ص۲۲).با این حال از میان عوامل تاثیر گذار بر مدیران، سازه‌هایی که در طی ده سال گذشته توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است تاب‌آوری[۱] و خودکارآمدی[۲] است. این سازه‌ها منشعب از رویکرد جدید روان‌شناسى مثبت‌گرا می‌باشد. این رویکرد جدید به تازگى درحوزه سازمان و مدیریت توجه بسیارى از پژوهش‌گران را به خود جلب کرده و بدین ترتیب، جنبش جدیدى با عنوان رفتار سازمانى مثبت و به تبع آن سرمایه روان شناختى را ایجاد کرده است. بسیاری از صاحب نظران سازمان و مدیریت، بر این باورند که می‌توان سرمایه روان شناختی را به عنوان منبع مزیت رقابتی پایدار برای سازمان‌ها در محیط‌های پر چالش امروزی در نظر گرفت. سرمایه روان شناختی مثبت، خود از چهار متغیر روان شناختی تشکیل شده که عبارتند از: امیدواری، خودکارآمدی، خوش بینی و تاب‌آوری(لوتانز[۳] و همکاران، ۲۰۰۷، ص۵۴۱).

همان طور که بیان شد یکی از عوامل تاثیر گذار بر مدیران تاب‌آوری است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. واژه تاب‌آوری را می‌توان به صورت توانایی بیرون آمدن از شرایط سخت یا تعدیل آن تعریف نمود. در واقع تاب‌آوری ظرفیت افراد برای سالم ماندن، مقاومت و تحمل در شر ایط سخت و پرخطر است که فرد نه تنها برآن شرایط دشوار فائق می‌شود بلکه طی آن و با وجود آن قوی‌تر نیز می‌شود. پس تاب‌آوری به معنای توان موفق بودن، زندگی کردن و خود را رشد دادن در شرایط دشوار است. این فرآیند خود به خود ایجاد نمی‌شود، مگر این که فرد در موقعیت دشوار و ناخوشایندی قرار گیرد تا برای رهایی از آن صدمه پذیری، حداکثر تلاش را برای کشف و بهره‌گیری از این عوامل محافظت کننده در درون و بیرون خود که همواره به صورت بالقوه وجود دارد به کار گیرد(محمدی، ۱۳۸۶، ص۳۷).گارمزی و ماستن[۴](۱۹۹۱، ص۱۵۳) نیز تاب‌آوری را یک فرآیند توانایی یا پیامد سازگاری موفقیت‌آمیز با شرایط تهدید کننده، تعر یف نموده‌اند. به بیان دیگر تاب‌آوری سازگاری مثبت در واکنش به شرایط ناگوار است(والر[۵]، ۲۰۰۱، ص۲۹۱). البته تاب‌آوری، تنها پایداری در بر ابر آسیب‌ها یا شرایط تهدید کننده نیست و حالتی انفعالی در رویارویی با شرایط خطرناک نمی‌باشد، بلکه شرکت فعال و سازنده در محیط پیرامونی خود است. به عبارتی می‌توان گفت تاب‌آوری توان مندی فرد در برقراری تعادل زیستی- روانی، در شر ایط خطرناک است (کانر و دیویسون[۶]، ۲۰۰۳؛به نقل از سامانی و همکاران، ۱۳۸۶، ص۲۹۰). افزون بر این پژوهشگران بر این باورند که تاب‌آوری نوعی ترمیم خود با پیامدهای مثبت هیجانی، عاطفی و شناختی است (ماستن، ۲۰۰۱؛لوتار و سیسچتی[۷]، ۲۰۰۰ ؛ به نقل از سامانی و همکاران، ۱۳۸۶، ص۲۹۰).در مدل شناخت اجتماعی بندورا در فرایند رهبری سه دسته از متغیر‌ها موثرند که عبارتند از :عنصر شناختی رهبر، رفتار رهبر و محیط رهبری.خودکارآمدی مهمترین عنصر شناختی فرد برای شغل رهبری است که در کنار تاب‌آوری در این پژوهش به بررسی آن پرداخته شده است.باندورا[۸](۲۰۰۰، ص۷۵) خودکارآمدی را به عنوان باورهای افراد به توانائی‌های خود در انجام وظایف بطور موفقیت آمیز تعریف کرده است.

با توجه به اهمیت مساله، این پژوهش بر آن است که به بررسی رابطه بین تاب‌آوری و خودکار آمدی به عنوان یک عامل مهم تاثیرگذار بر مدیران بپردازد.

فهرست مطالب دانلود پایان نامه بررسی رابطه بین تاب‌آوری سازمانی و خودکارآمدی مدیران مدارس متوسطه

چکیده۱

فصل اول: کلیات تحقیق

۱-۱- مقدمه۳

۱-۲- بیان مسئله۴

۱-۳- اهمیت و ضرورت پژوهش۷

۱-۴- اهداف پژوهش۷

۱-۴-۱- هدف اصلی۷

۱-۴-۲- اهداف فرعی۸

۱-۵- فرضیه‌های پژوهش۸

۱-۵-۱- فرضیه اصلی۸

۱-۵-۲- فرضیه فرعی۸

۱-۶- تعاریف مفهومی و عملیاتی واژه‌های پژوهش۹

۱-۶-۱- تعاریف مفهومی۹

۱-۶-۲- تعاریف عملیاتی۹

۱-۷- متغیر‌های پژوهش۱۲

دانلود

قالب : Word | تعداد صفحات : 114 |