پیشینه و مبانی نظری سکونتگاه های غیررسمی و سرمایه اجتماعی

دسته: جغرافیا
بازدید: 1 بار
فرمت فایل: docx
حجم فایل: 648 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 110

پیشینه و مبانی نظری سکونتگاه های غیررسمی و سرمایه اجتماعی

پیشینه و مبانی نظری سکونتگاه های غیررسمی و سرمایه اجتماعی

جزئیات:

توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)

فهرستـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

-1- تعریف و ساختیابی اسکان غیررسمی................ 5

2-2- ویژگی های سکونتگاه های غیر رسمی.............. 6

2-2-1-  اقتصادی...................................... 7

2-2-1-1- مفهوم بخش غیررسمی اقتصاد.................... 8

2-2-2-  فرهنگی...................................... 10

2-2-3-  اجتماعی..................................... 10

2-2-4-  حقوقی....................................... 10

2-2-4-1-  انواع مالکیتها و نحوه تملک................ 11

2-2-5-  کالبدی...................................... 11

2-2-5-1-  انواع استقرار و مکانیابی.................. 12

2-2-6- مسکن......................................... 12

2-2-7- بافت سکونتگاهها و ساختار شبکه ارتباطی........ 13

2-2-8- دسترسی به خدمات و امکانات روبنایی و زیربنایی. 13

2-3- مروری بر سیر اسکان غیررسمی در جهان.......... 15

2-4- روند تکوین و تکامل سکونتگاههای غیررسمی...... 16

2-4-1- تهاجم سازمان یافته........................... 17

2-4-2- تصرف خزنده................................... 18

2-4-3- بازتقسیم زمین................................ 18

2-5-  طبقه بندی سکونتگاه های غیر رسمی............ 19

2-6-  بررسی دلایل شکل گیری اسکان های غیررسمی در کشورهای در حال توسعه............................................ 21

2-6-1- عوامل ساختاری جامعه.......................... 23

2-6-2- عوامل سازمانی................................ 23

2-6-3- فقدان سیستم های حمایتی و مشارکتی............. 23

2-6-4- فعالیتهای باندهای (مافیایی) نامشروع زمین..... 24

2-6-5- ناکارآمدی سیاستهای تأمین مسکن................ 24

2-6-6- غیرقابل استطاعت بودن واحدهای مسکونی برای فقرای شهری   24

2-7- فقر شهری و ارتباط آن با اسکان غیررسمی....... 25

2-7-1- تعریف فقر:................................... 25

2-7-2- فقر و اسکان غیر رسمی......................... 26

2-8- شناخت برنامه نهادهای جهانی مرتبط با اسکان غیررسمی و دیدگاههای آنها................................... 28

2-8-1- بانک جهانی (Word Bank)......................... 28

2-8-2- هبیتات(UN-HABITAT)........................... 30

2-8-3- برنامه عمران ملل متحد (UNDP)................. 32

2-9- رویکردهای فلسفی- سیاسی نسبت به سکونتگاههای غیررسمی  33

2-9-1- دسته اول: لیبرال............................. 33

2-9-2- دسته دوم: رادیکالی........................... 33

2-9-3- دسته سوم: جامعه گرایی........................ 34

2-10-  رویکردهای مداخله در توسعه سکونتگاه های غیررسمی:   34

2-10-1- دوره اول (دهه 1960)......................... 35

2-10-1-1- رویکرد نادیده انگاری...................... 37

2-10-1-2- رویکرد حذف و تخلیه اجباری................. 38

2-10-1-3- رویکرد مسکن عمومی:........................ 39

2-10-2- دوره دوم (دهه 1970)......................... 40

2-10-2-1- رویکرد زمین و خدمات....................... 42

2-10-2-2- رویکرد ارتقاءبخشی (بهسازی)................ 43

2-10-2-3- توسعه اندک افزا (افزایشی)................. 46

2-10-2-4- رویکرد خودیاری............................ 46

2-10-3- دوره سوم (دهه 1980)......................... 47

2-10-3-1- رویکرد ارتقای محیطی....................... 49

2-10-3-2- رویکرد توانمندسازی........................ 51

2-10-4- دوره چهارم (دهه اخیر)....................... 58

2-10-4-1- حکمروایی خوب.............................. 58

2-11- جمع بندی و نتیجه گیری...................... 65

2-12-  اهمیت سرمایه اجتماعی...................... 68

2-13- تعریف سرمایه اجتماعی..................... 69

2-14- گونه های مختلف سرمایه اجتماعی........... 70

2-14-1- سرمایه اجتماعی درون گروهی............... 71

2-14-2-  سرمایۀ اجتماعی بین گروهی................. 71

2-14-3- سرمایۀ اجتماعی ارتباطی...................... 71

2-15- دیدگاه های نظری سرمایه اجتماعی............. 72

2-15-1- دیدگاه مبتنی بر اجتماع محلی................. 72

2-15-2- دیدگاه شبکه ها.............................. 73

2-15-3- دیدگاه نهادی................................ 74

2-15-4- دیدگاه هم افزایی............................ 75

2-16- عوامل موثر بر ایجاد، حفظ و نابودی سرمایۀ اجتماعی   76

2-16-1- بستگی شبکه های اجتماعی...................... 76

2-16-2- ثبات........................................ 77

2-16-3- ایدئولوژی................................... 77

2-16-4- وابستگی افراد به یکدیگر..................... 77

2-17- سنجش سرمایه اجتماعی........................ 78

2-17-1- الگوهای اندازه گیری سرمایه اجتماعی...... 78

2-17-2- سطوح تحلیل............................... 79

2-17-2-1- سطح خرد................................... 79

2-17-2-2- سطح میانی................................. 80

2-17-2-3- سطح کلان................................... 80

2-18- ابعاد سرمایه اجتماعی....................... 81

2-19- شاخصهای سرمایۀ اجتماعی..................... 81

2-20- جمع بندی و نتیجه گیری...................... 85

2-1- تعریف و ساختیابی اسکان غیررسمی

     اصطلاح حاشیه­نشینی یا سکونتگاه­های حاشیه­ای، بر فرآیند تاریخی دلالت دارد که شکل­هایی از تأمین مسکن و اسکان گروه­های کم­درآمد را، همچون زاغه یا آلونک­نشینی به شکل­های پراکنده یا متمرکز، تصرف عدوانی و سازمان یافته­ی اراضی در قالب جنبش­های اجتماعی خودجوش، تا جنبۀ سوداگرانه به خود گرفتن این روند به شکل خانه­سازی و تفکیک غیررسمی زمین، به ویژه در مناطق روستایی، را دربرمی­گیرد. با توجه به روند ساختیابی این پدیده در زمان و مکان­های گوناگون، اصطلاح­های دیگری نیز مانند؛ سکونتگاه­های خودرو^[1]، برنامه­ریزی نشده^[2]، غیرقانونی^[3]، غیررسمی^[4]، یا نابسامان و غیرمنتظم^[5] برای آنها به کار برده­اند که هیچکدام به­تنهایی الزاماً نمی­تواند تمامی وجوه آن را توصیف کند. زیرا ساختیابی این پدیده در امتداد زمان و مکان­های گوناگون می­تواند به شکل­های متنوعی روی دهد. بنابراین،  گزینش مفاهیم گوناگون از یکسو بر توصیف و شناخت سیر تحول این پدیده دلالت می­کند و از سوی دیگر،  می­تواند بیانگر راه­حل برگزیده­ای برای مواجه با آن نیز باشد. در دهه هفتاد (میلادی) اصطلاحات تصرف عدوانی، سکونتگاه­های برنامه­ریزی نشده یا غیرقانونی، بر راه­حل­هایی دلالت می­کردند که عمدتاً بر سیاست تخریب این سکونتگاه­ها و جابجایی اجباری ساکنان آن مبتنی بود. در اواخر دهه هشتاد، به تدریج پس از طرح شدن مفهوم بخش غیررسمی اقتصاد از سوی سازمان جهانی کار، به مثابه بخشی از بازار اشتغال، اصطلاح سکونتگاه­های غیررسمی نیز به تدریج رایج شد تا از این رهگذر در حکم بخشی از بازارهای غیررسمی زمین و مسکن که نیاز اقشار کم­درآمد شهری از دیدگاهی حقوقی، و در نتیجه مخالفت با تخریب و تجدید اسکان اجباری دلالت می­کرد، و از سوی دیگر می­توانست با این سوء تعبیر همراه شود که رسمی کردن و بهسازی این گونه سکونتگاه­ها به معنای تعمیم معیارها و قوانینِ شهرسازیِ با برنامه رسمی است.